چند پیشنهاد اجرایی برای مدیریت دارایی های فیزیکی در صنعت ریلی با اولویت افزایش ایمنی

| تاریخ ارسال: 1401/4/25 |

چند پیشنهاد اجرایی برای مدیریت دارایی های فیزیکی در صنعت ریلی با اولویت افزایش ایمنی

دکتر سعید رمضانی، مهندس جاوید تقی زاده
انجمن علمی نگهداری و تعمیرات ایران

بیان مساله:

تحلیل علل ریشه ای حوادث و خرابی ها (RCA)، یکی از ابزارهای مهم در مدیریت دارایی ها(PAM) است. مدیریت دارایی مجموعه رویکردها و تکنیک هایی است که هدف آن خلق ارزش از تجهیزات، بصورت یکپارچه و متوازن با لحاظ سه عامل هزینه، ریسک و عملکرد در چرخه عمر دارایی ها می باشد.(ایزو55000)
با توجه به سوانح اخیر ریلی در کشور، انجمن نگهداری و تعمیرات ایران در صدد است بصورت مختصر و به دور از مقصریابی به طرح چند پیشنهاد در این زمینه بپردازد. به نظر می رسد تجربیات و چارچوب هایی در سایر کشورها برای کاهش و عدم تکرار، این گونه رخدادها وجود دارد.

تجربیات جهانی:
در سال2010 اتحادیه بین المللی راه‌‌آهن ها (UIC:International Union of Railways) سندی را مبتنی بر استاندارد PAS 55 برای مدیریت دارایی زیرساخت منتشر کرد. در این سند به ارائه چارچوبی برای پیاده سازی مدیریت دارایی فیزکی در زیرساخت ریلی می‌پردازد[1]. در سال 2016 اتحادیه بین المللی راه‌آهن ها‌ (UIC) به بروز رسانی سند خود اقدام نمود. در این سند به ارائه چارچوبی برای پیاده‎‌سازی مدیریت دارایی زیرساخت ریلی مطابق با استاندارد ISO 55000 پرداخت. [2].
همچنین در سال 2016 سندی با عنوان استراتژی مدیریت دارایی مترو لندن منشر گردید که در آن به ارائه چارچوبی برای پیاده‌سازی مدیریت دارایی و ریسک در مترو لندن پرداخته شد[3].
شرکت AMCL (Asset Management Council Limited) یکی از شرکت‌های بین المللی در حوزه مدیریت دارایی در سال 2003 به ارائه چارچوبی جهت ارزیابی و تعالی مدیریت دارایی در مدیریت راه‌آهن انگلستان پرداخت. برنامه توسعه ششم این چارچوب که از سال 2019 در حال پیاده سازی می باشد از عناصر برنامه‌ریزی و استراتژی دارایی، توانمندساز دانش مدیریت دارایی، تصمیم‌ساز مدیریت دارایی، توانمندسازهای مدیریت منابع، فعالیت‌های چرخه عمر، ریسک و بازنگری تشکیل شده است[4].
درسال 2014 بن استاپلز (Ben Staples) مهندس ارشد مدیریت دارایی شرکت مترو ملبورن (MTM: Metro Trains Melbourne) به ارائه چارچوب مدیریت دارایی برای پیاده‌سازی در مترو ملبورن پرداخت [5].
در سال 2018 کنسیلویو (Alice Consilvio) و همکاران به ارائه چارچوبی برای پیاده‌سازی مدیریت دارایی هوشمند ریلی پرداخته‌اند. هدف این پروژه حرکت به سمت هوشمندسازی نگهداشت می‌باشد [6].

پیشنهادات اجرایی:

1. راه آهن از نظر ساختاری دارای ادارات مختلفی است که هر یک متولی "نگهداری" از دارایی های تخصصی خود هستند. از نظر جغرافیایی نیز، وظایف بازدید و نگهداری از تجهیزات و زیرساخت ها، در طول شبکه ریلی توزیع و اجرا می‌شود.

بنابراین در مجموعه بزرگی مانند راه آهن برای انجام هر اصلاح و بهبودی، ایجاد همگرایی و سینرژی در "مهندسی نگهداری" اصل ضروری و پایه بشمار می رود.
تشکیل "شورای عالی مدیریت دارایی و مهندسی نگهداشت" در راه آهن جمهوری اسلامی با حضور ذینفعان، می تواند به نظام حکمرانی واحد و منسجم در این زمینه منتهی شود.
تدوین، پیگیری اجرا و نظارت بر نظام نامه مدیریت دارایی ها در راه آهن و شرکت های ریلی از جمله وظایف این شورا و کارگروه های تخصصی آن می باشد.
2. ایمنی در شرکت های بزرگ خدماتی مانند راه آهن باید آموزش محور باشد نه تجربه محور!

تهیه و اجرای برنامه هدفمندی برای آموزش اثربخش کارکنان و مدیران در شرکت راه آهن و تمام زیرمجموعه ها و پیمانکاران آنها در زمینه نگهداشت و مهندسی قابلیت اطمینان، حتما به "الگوبرداری از سایر کشورها و ایجاد نگرش های جدید" کمک بی نظیری نموده و از صرف منابع و انرژی برای اختراع دوباره چرخ! در شرایط نامساعد اقتصادی و تورمی جلوگیری می کند.
3. در مقیاس کوچکتر تشکیل "کارگروه تجزیه و تحلیل علل ریشه ای حوادث و خرابی ها"(RCA)، بعنوان بازوی علمی کمیسیون بررسی سوانح باعث ورود رویکردهای نوین علمی در حوزه ایمنی خواهدشد.

انجمن نگهداری و تعمیرات ایران وظیفه خود می‌داند تا تجربیات و دانسته هایش در صنایع مختلف کشور را با مدیران و متخصصان صنعت ریلی کشور به اشتراک گذارد.

منابع:

[1] Guidelines for the Application of Asset Management in Railway Infrastructure Organisations, International Union of Railways,2010.
[2] Practical implementation of Asset Management through ISO 55001,UIC Railway Application Guide, November 2016.
[3] London Underground Asset Management Strategy Summary, June 2016.
[4] CP6 SBP AMEM Assessment, A report for Network Rail & The ORR from Asset Management Consulting Limited (AMCL), 2018
[5] MTM' 'FAST TRACK' TO ASSET MANAGEMENT IMPROVEMENT AND PAS 55 CERTIFICATION, Ben Staples, Senior Asset Management Engineer & Dr Ralph Godau, Asset Management System Manager Metro Trains Melbourne, Asset Management conference 2014.
[6] Consilvio , a., et al., Towards an intelligent and automated platform for railway Asset Management, 2018.